Historia w skrócie

• W większości krajów zachodnich podawanie zastrzyków z witaminą K u noworodków jest standardem od 1944 r. Jednak według eksperta z dziedziny witaminy K, dr. Ceesa Vermeera, witamina K podawana doustnie jest lepszym rozwiązaniem dla Waszego dziecka niż ta w zastrzyku.

• Zastrzyki z witaminą K są podawane niemowlętom w celu zapobiegania chorobie krwotocznej płodu/noworodka.

• Podawanie noworodkom pełnej strzykawki z witaminą K może powodować uraz psychologiczny, a ponadto niemowlęta otrzymują 20 000 razy większą dawkę witaminy K niż potrzeba; zwiększa się też ryzyko zakażenia.

• Istnieją bezpieczniejsze sposoby podnoszenia poziomów witaminy K u noworodków. Jednym z nich jest doustne podawanie witaminy K. Matki karmiące piersią mogą przekazywać niewielkie dawki dzieciom, zależnie jednak od własnego poziomu tej witaminy.

• Niezależnie od tego, czy zdecydujesz się podać dziecku witaminę K w zastrzyku, czy doustnie, zbierz wszystkie informacje potrzebne do podjęcia świadomych decyzji. 

Zastrzyk ten wykonuje się rutynowo u prawie wszystkich noworodków, chyba że rodzic nie wyrazi na to zgody.

Narodziny są przytłaczającym doświadczeniem sensorycznym dla Twojego dziecka. Nigdy wcześniej nie doświadczyło ono chłodu i głodu, nie było oślepiane sztucznymi światłami, ani nie odczuwało dotyku ludzkich rąk lub metalowych instrumentów, papieru czy tkaniny. Nawet grawitacja jest obcym wrażeniem.

Ukłucie igły może być strasznym atakiem na przeciążony nagle system zmysłowy noworodka, który stara się dostosować do świata zewnętrznego.

Witamina K jest niezbędna dla noworodka

Niedawno miałem przyjemność przeprowadzania wywiadu z czołowym światowym ekspertem w dziedzinie witaminy K, dr. Ceesem Vermeer’em, profesorem biochemii na Uniwersytecie w Maastricht (w Holandii). Cieszę się, że mogę podzielić się z Wami niektórymi podanymi przez niego, najnowszymi informacjami o witaminie K.

Chociaż sam zastrzyk może być nieodpowiedni, ze względów, które szczegółowo opiszę, to sama witamina K jest absolutnie niezbędna dla noworodka. Istnieją jednak bezpieczniejsze i nieinwazyjne sposoby normalizacji poziomu witaminy K u dziecka, niewymagające potencjalnie szkodliwych zastrzyków.

Po pierwsze, dlaczego w ogóle podawane są zastrzyki?

Witamina K jest niezbędna do prawidłowego krzepnięcia krwi u dorosłych i dzieci. Niektóre dzieci (w rzeczywistości większość z nich) rodzą się z niewystarczającym poziomem witaminy K.

U niektórych noworodków ten niedobór może prowadzić do poważnych zaburzeń krwotocznych, zazwyczaj w pierwszym tygodniu życia, zwanych chorobą krwotoczną płodu/noworodka. Krwawienie wewnętrzne występuje w mózgu i innych narządach, co prowadzi do poważnych obrażeń lub potencjalnie nawet śmierci.

Choć ta choroba jest rzadka (częstość występowania waha się w zakresie od 0,25 procenta do 1,7 procenta dzieci), ⁱ to standardową praktyką jest wstrzykiwanie witaminy K wszystkim niemowlętom jako środka zapobiegawczego, niezależnie od tego, czy występują czynniki ryzyka, czy nie.

Wasz noworodek może być narażony na zwiększone ryzyko wystąpienia choroby krwotocznej płodu/noworodka, jeśli wystąpi którykolwiek z następujących czynników:

• przedwczesny poród,

• niska waga urodzeniowa,

• poród kleszczowy lub z pomocą próżniociągu,

• przyjmowanie przez ciężarną antybiotyków, antykoagulantów, leków przeciwdrgawkowych i niektórych innych leków,

• niewykryta choroba wątroby,

• bardzo szybki lub bardzo długotrwały poród, szczególnie podczas fazy parcia,

• poród przez cesarskie cięcie.   

Niestety, obecny standard postępowania w odniesieniu do choroby krwotocznej płodu/noworodka i do witaminy K wdrożono bez przeprowadzenia odpowiednich badań pozwalających ustalić, co byłoby najlepsze dla noworodków. Takie drastyczne rozwiązanie było z pewnością wygodne dla lekarzy, tylko zabrakło refleksji nad potencjalnymi skutkami ubocznymi dla dzieci.

Częstsze obrzezywanie chłopców tuż po urodzeniu, zanim w naturalny sposób podniesie się u nich poziom witaminy K, przyczyniło się do wprowadzenia rutynowych zastrzyków z witaminą K w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia nasilonego krwawienia na skutek tych wczesnych obrzezań. 

Jak zauważył jeden z czytelników, warto zwrócić uwagą na to, że zgodnie z naturą poziom protrombiny u noworodka osiąga normalny poziom pomiędzy dniami 5 i 7, a szczytową wartość około ósmego dnia życia, co związane jest z koniecznością nagromadzenia się w układzie pokarmowym bakterii niezbędnych do wytworzenia witaminy K. Mówi się, że ósmy dzień to jedyny dzień w życiu dziecka, w którym jego poziom protrombiny naturalnie przekracza 100 procent normy.

Jak się okazuje, w biblijnej Księdze Rodzaju, 17:12, nakazuje się przeprowadzanie obrzezania niemowląt w ósmym dniu po urodzeniu – zalecenie to wprowadzono na długo przed potwierdzeniem jego zasadności przez naukę. 

Jaką wagę może mieć taka anegdotyczna informacja, ocenicie sami. Mnie wydała się ciekawa.

O ile wiem, obowiązek podawania zastrzyków z witaminą K uchwalono tylko w jednym stanie – Nowy Jork,ⁱⁱ znanym z restrykcyjnego podejścia do obowiązku szczepień i ograniczania prawnych możliwości rezygnacji ze szczepienia oraz innych obowiązkowych zabiegów medycznych wykonywanych u dzieci.

Tym niemniej można znaleźć szczegółowe instrukcje dla nowojorczyków i mieszkańców innych stanów, jak zrezygnować z zastrzyków (i otrzymać doustną witaminy K dla noworodka). Organizacja Vaccine Liberation Organization posiada specjalną stronę dla nowojorczyków, ⁱⁱⁱ którzy chcą uniknąć szczepień przeciwko zapaleniu wątroby typu B, zastrzyków z witaminą K lub wkraplania azotanu srebra do oczu noworodka. 

Przemilczane niebezpieczeństwa związane z tymi zastrzykami

Istnieją trzy główne obszary ryzyka związanego z iniekcjami z witaminą K.

1. Jednym z najważniejszych jest zadanie dziecku bólu natychmiast po urodzeniu, co może powodować u niego zaburzenia psychiczne i emocjonalne oraz traumę.   

2. Dawka witaminy K, którą otrzymują niemowlęta, jest 20 000 razy większa od potrzebnej ^iv . Zastrzyk może również zawierać środki konserwujące toksyczne dla delikatnego, młodego systemu odpornościowego noworodka.

3. Iniekcja to dodatkowa okazja do zakażenia w środowisku, gdzie znajduje się wiele najbardziej niebezpiecznych zarazków, i to w okresie, gdy system immunologiczny dziecka jest jeszcze niedojrzały.   

Należałoby jednak także obalić pewien propagowany latami mit na temat zagrożenia związanego z podawaniem noworodkom zastrzyków z witaminą K.

Kilka lat temu sugerowano, że procedura ta zwiększa ryzyko zapadnięcia na choroby nowotworowe. Nie było to prawdą – dotychczas NIE wykazano związku pomiędzy tymi zjawiskami.

Choć, jak wspomniano powyżej, zastrzyki z witaminą K mogą nie być najlepszą metodą dostarczania tej niezbędnej substancji, to obawy o podwyższone ryzyko raka nie są uzasadnione.

Wiemy, że należy unikać przedwczesnego zaciskania pępowiny, ponieważ może to prowadzić do uszkodzenia mózgu, nie ma jednak dostatecznych dowodów na to, że powyższa procedura obniża poziom witaminy K u noworodków, pomimo że czasem słyszy się takie opinie.

DOPISEK NASZ:
Sprawą potencjalnego związku podawania witaminy K z nowotworami dzieci zajmowało się wielu badaczy. Związek znalazły kiedyś następujące dwa badania: Golding et al (1992) oraz Parker at all (1988) (ten ostatni badacz znalazł istotny związek między ostrą białaczką limfoblastyczną zdiagnozowaną w wieku 12 do 71 miesiąca życia a podawaniem witaminy K w zastrzyku przy urodzeniu). Oczywiście mówi się nam, że żadne z pozostałych badań „nie znalazło statystycznie istotnego dowodu” na istnienie takiego związku.
Nasza redakcja uważa jednak, że należy uważać z jednoznacznym ogłaszaniem, że takiego związku nie ma, jak uczynił to dr Mercola. Powodem jest sposób przeprowadzania niektórych badań.
Na przykład w badaniu, które zajmowało się białaczkami w wieku 12 do 71 miesiąca życia (niektórzy uważają, że zostało skonstruowane celowo tak, by obalić wnioski Parkera z 1988 roku), wykluczono m.in. 56 dzieci ze zdiagnozowanymi chorobami nowotworowymi przed 3 miesiąca życia – dlatego że badano okres od roku życia. Jaki byłby wynik badania, gdyby rozszerzono zakres miesięcy? Przecież witaminę K podawano już przy urodzeniu...
Przypadków wykluczenia w tym konkretnym badaniu było więcej. Ich pełna lista znajduje się w tej tabeli widocznej poniżej:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2394315/table/tbl1/ (odrzucone zostały również przypadki dzieci z zespołem Downa i z ciąży bliźniaczych).



W tym samym badaniu dementującym związek przyznano, że 
„39% przypadków i 42% grupy kontrolnej posiadało pisemną historię podania witaminy K, podczas gdy w 24% przypadków nowotworu i 22% grupy kontrolnej brak było danych, czy podano, czy nie podano witaminy K, co mogło wpłynąć na wyniki (należy zaznaczyć, że bardziej prawdopodobne jest, że tę witaminę K podano, z uwagi na to, że procedura ta weszła już dawno do powszechnego użycia). 
Co więcej, wcześniejsze badania wykazały związek z nowotworami w przypadku wstrzykiwania witaminy K, podczas gdy takiego związku nie wykazano w wypadku podania doustnego.
Te ostatnie nie wykazały związku w żadnym z tych wypadków. 
Należy też pamiętać, że najwidoczniej żadne z badań nie uwzględniało faktu, że w USA od dawna podaje się też po urodzeniu szczepionkę przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (a w naszym kraju również szczepionkę BCG przeciw gruźlicy). Oznacza to 2 do 3 zastrzyków podawanych noworodkowi. Jakie są ich wzajemne interakcje? Nie wiadomo. A możliwości jest naprawdę dużo.

Do kontrowersji związanych z witaminą K dochodzi fakt, że dawka witaminy K podawana w formie iniekcji, zawiera w swym składzie co najmniej jeden rodzaj kwasu tłuszczowego (z uwagi na to, że witamina K jest rozpuszczalna w tłuszczach). W zależności od producenta stosowane są różne kombinacje pochodnych kwasów tłuszczowych (np. Polyoxyethylated Fatty Acid Derivative – polioksyetylowana pochodna kwasu tłuszczowego, co widać na obrazku z załączonej wyżej etykiety). Oprócz tego część producentów dodaje do dawki podawanej niemowlętom 100 mikrogramów glinu. Nawet na ulotkach witaminy K donosi się, że może to być groźne szczególnie dla wcześniaków, które mają nierozwinięte w pełni nerki. Co więcej, dawka glinu sumuje się z tym, co niemowlę otrzymuje w szczepionkach. Same związki glinu, jak fosforan glinu, stosowane są w szczepionkach jako wzmacniacze reakcji immunologicznej. Jak zadziała na dziecko podanie takiej substancji z dwóch źródeł (witamina K i szczepionka), czy nie doprowadzi później do nieprzewidywalnych reakcji na jakieś rodzaje kwasów tłuszczowych tylko z tego powodu, że pochodne kwasów tłuszczowych znajdują się w witaminie K? Nie wiadomo.

Czy są to jedynie czcze spekulacje? Niezupełnie. Ponieważ o wielu innych „nie wiadomo” mówią wprost ulotki do witaminy K podawanej w postaci iniekcji. Zobaczmy, czego producenci i naukowcy nie wiedzą (link do ulotki po angielsku: https://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/archives/fdaDrugInfo.cfm?archiveid=1702) i do czego bez ogródek się przyznają:
1. Kancerogeneza, mutageneza, powodowanie problemów z płodnością. Jeśli chodzi o witaminę K, nie zostały przeprowadzone badania nad kancerogennością, mutegennością i powodowaniem problemów z płodnością. 
2. Ciąża. Nie zostały przeprowadzone badania nad rozmnażaniem zwierząt w powiązaniu z iniekcjami witaminy K. Nie jest znane, czy wstrzyknięcie witaminy K ciężarnej może spowodować śmiertelne uszkodzenie lub wpłynąć na zdolność rozmnażania. Zastrzyki z witaminą K mogą być podawane ciężarnym tylko w wypadku wyraźnej potrzeby.
Oprócz tego ulotka wśród możliwych reakcji ubocznych wymienia przypadki śmierci podczas podawania donaczyniowego i śródmięśniowego, możliwość reakcji alergicznych, wstrząsu anafilaktycznego, podwyższony poziom bilirubiny i wiele innych.

KONIEC DOPISKU REDAKCJI

Zadawanie bólu tuż po urodzeniu może mieć długofalowe skutki dla noworodka

Od ponad wieku wielu lekarzy opiera się przyznaniu, że niemowlęta czują ból. Utwierdzają się w tym przekonaniu na podstawie historycznych uprzedzeń i dawno zdyskredytowanych „dowodów naukowych”. Utrzymują, że noworodki nie odczuwają bólu lub nie pamiętają go tak, jak dorośli.

W rzeczywistości niemowlęta odczuwają nie tylko ból, ale też spowodowane nim szkodliwe i długotrwałe efekty psychologiczne, tym bardziej nasilone, im wcześniej wystąpił uraz.

Dr David B. Chamberlain, psycholog i współzałożyciel Stowarzyszenia Psychologii Przed- i Okołoporodowej, napisał w swoim artykule zatytułowanym „Dzieci nie czują bólu: sto lat wyparcia w medycynie ”:

„Im wcześniej zada się dziecku ból, tym większą można wyrządzić szkodę.

Cierpieniem takim jest urodzenie się przedwcześnie i bycie umieszczonym w stworzonej przez człowieka „macicy”, urodzenie się o czasie w sztucznej sali porodowej, bycie poddawanym zabiegom chirurgicznym (poważniejszym i lżejszym) oraz przejście obrzezania.

Musimy ostrzegać środowisko medyczne o zagrożeniach psychologicznych związanych z bólem doznanym na początku życia i wzywać do wyeliminowania wszelkiego bólu powodowanego przez człowieka w okresie okołoporodowym”.

W 1999 r. w czasopiśmie Science Daily opublikowano artykuł ^vi dotyczący wyników uzyskanych przez zespół badawczy w Waszyngtońskiej Szkole Medycznej [ang.Washington School of Medicine] wskazujących na to, że noworodki poddane serii bolesnych zabiegów doświadczają wielu długoterminowych skutków takiego narażenia, w tym, już jako starsze dzieci, zmienionej reakcji na ból i wyolbrzymionej reakcji na stres.

W badaniu z 2004 r.^vii stwierdzono, że przeżyty bardzo wcześnie ból lub stres powoduje długotrwałe niekorzystne skutki dla noworodków, w tym zmiany w centralnym układzie nerwowym i zmiany reakcji układów neuroendokrynnego i odpornościowego w okresie dojrzałości.

Podobnie badanie analgezji u noworodków i dzieci z 2008 r.^viii wykazało, że:

„Zdrowe noworodki rutynowo doświadczają ostrego bólu podczas pobierania krwi do badań przesiewowych, podawania zastrzyków z witaminą K, szczepienia przeciwko zapaleniu wątroby czy podczas obrzezania.

Ostry ból spowodowany przez procedury związane z naruszeniem ciągłości skóry może powodować niestabilność fizjologiczną i zaburzenia zachowania; ma też negatywny wpływ na późniejsze radzenie sobie organizmu z bólem, rozwój i reakcje na stres.

Ze względu na te szkodliwe skutki, zmniejszanie bólu i zapobieganie mu to ważne cele kliniczne, oczekiwane również przez większość rodziców”.

Poza powyższym, urazy spowodowane zastrzykiem mogą również utrudniać karmienie piersią, co jest szkodliwe zarówno dla matki, jak i dziecka.

DOUSTNA Witamina K jest bezpieczną i skuteczną metodą dostarczania tej niezbędnej substancji

Jeśli chodzi o podanie witaminy K, istnieje niezwykle proste alternatywne rozwiązanie względem zastrzyków z witaminą K: podanie witaminy DOUSTNIE. Ten sposób jest bezpieczny, równie skuteczny, a także pozbawiony wszelkich niepokojących efektów ubocznych.

Witamina K podana doustnie wchłaniana jest słabiej niż wstrzyknięta, z tym zjawiskiem można sobie jednak łatwo poradzić, rekompensując je odpowiednim zwiększeniem dawki. Ponieważ witamina K jest nietoksyczna, nie ryzykuje się przedawkowaniem czy też powikłaniami.

Jeśli, jak mam nadzieję, mama karmi piersią, dziecku można podać kilka małych dawek doustnych witaminy K1, co zapewni mu taką samą ochronę przed chorobą krwotoczną płodu/noworodka, jak w przypadku zastrzyku.

Ostatecznie należy skonsultować się ze swoim pediatrą w celu ustalenia dawki odpowiedniej dla danego dziecka. 

Organizacja Cochrane Collaboration przygotowała następujący schemat dawkowania, zapewniający bardzo podobny wskaźnik ochrony przed chorobą krwotoczną płodu/noworodka:^ix

• 1 miligram witaminy K w płynie tygodniowo LUB

• 0,25 miligrama witaminy K w płynie dziennie. 

W przyszłości należy przeprowadzić takie badania naukowe, które pozwolą przygotować dokładniejsze wytyczne co do dawkowania doustnego witaminy K u noworodków. Warto jednak pamiętać o tym, że nie zaobserwowano dotąd żadnych negatywnych skutków podawania dorosłym lub niemowlętom znacznie wyższych dawek witaminy K niż faktycznie wymaganych. Dawka podana doustnie będzie znacznie mniejsza niż megadawka podana w formie zastrzyku.

Na dzień dzisiejszy – zanim powstaną precyzyjniejsze schematy dawkowania – nie ma więc niebezpieczeństwa przedawkowania w razie podania nieco wyższej dawki z myślą o zapewnieniu dziecku odpowiedniej ochrony.

Można także w sposób naturalny zwiększyć poziom witaminy K u niemowlęcia, jeśli się karmi piersią – podwyższając własny poziom witaminy K.

Przebadano mleko kobiet karmiących i w większości przypadków zawartość witaminy K w mleku jest niska, ponieważ u kobiet występuje niedobór witaminy K. Można założyć, że przyjmując suplementy witaminy K, matki znacząco zwiększą jej poziom w mleku.

Według dr. Vermeera, jeśli matka odpowiednio uzupełnia witaminę K i karmią piersią, to może nie zachodzić potrzeba podawania dziecku dodatkowo suplementów witaminy K.

Trzeba jednak dbać o to, aby poziom witaminy K matki był optymalny, a większość kobiet nie przyswaja wystarczającej ilości witaminy K z pożywienia, więc prawdopodobnie wymaga suplementacji.

Co trzeba zrobić, ZANIM urodzi się dziecko

Ostatecznie to do Was należy decyzja, czy zgodzić się na podanie dziecku zastrzyku z witaminą K. Teraz przynajmniej dysponujecie informacjami, dzięki którym można podjąć świadomą decyzję.

Jak chcecie, żeby wyglądały pierwsze chwile życia Waszego dziecka?

Wielu rodzajom bólu nie można zapobiec, niezależnie od tego, jak bardzo pragnie się uchronić dziecko. Dlaczego więc nie wyeliminować tego jednego źródła bólu, skoro jest całkowicie niepotrzebne i pozostaje pod naszą kontrolą?

Jeśli postanowicie nie narażać swojego dziecka na zastrzyki z witaminą K i wolelibyście podanie tej substancji doustnie, musicie powiedzieć o tym BARDZO jasno nie tylko lekarzowi ginekologowi, ale także CAŁ‎EMU personelowi pielęgniarskiemu, ponieważ to pielęgniarka faktycznie będzie wykonywać zabieg.

W czasie porodu, w towarzyszących mu emocjach, bardzo trudno będzie pamiętać, że dziecko nie ma dostać zastrzyku. Warto więc mieć w tym czasie przy sobie małżonka lub inną bliską osobę, która przypomni pracownikom placówki, że dziecku NIE należy wstrzykiwać witaminy K.

To ta sama strategia, którą polecam w przypadku, gdy dojdziecie do podobnego wniosku, co ja w kwestii szczepienia noworodków przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. 

Pamiętajcie, że musicie działać proaktywnie. Zwykle personel pielęgniarski nie prosi o pozwolenie na podanie określonej szczepionki lub zastrzyku z witaminą K, ponieważ to są rutynowe zabiegi, na które nie potrzeba zgody. Z tego powodu należy pilnować sprawy i dobitnie wyrażać swoje żądania.

Zdecydowanie warto jednak podjąć ten wysiłek i dodatkowe kroki, aby ochronić swoje nowo narodzone dziecko. Bardzo Was do tego zachęcam.



Autor: dr Joseph Mercola

Źródła i odniesienia:

[i] Pediatrics, American Academy of Pediatrics Vitamin K Ad Hoc Task Force, maj 1993, http://pediatrics.aappublications.org/cgi/content/abstract/91/5/1001

[ii]New York State Requirements for Vitamin K & Eye Drops at Birth, marzec 2007, http://ffitz.com/nyvic/law/vitamin-k.htm

[iii]New York State, VacLib.org & VaccineTruth.net Exemption Page, http://www.vaclib.org/exempt/newyork.htm#newborn

[iv]Giving Birth Naturally, Newborn Vitamin K Injections, http://www.givingbirthnaturally.com/newborn-vitamin-k.html

[v]David B. Chamberlain, PhD, Babies Don't Feel Pain: A Century of Denial in Medicine, http://www.terrylarimore.com/BabiesAndPain.html

[vi]Science Daily, sierpień 1999, http://www.sciencedaily.com/releases/1999/08/990816065623.htm

[vii]Journal of Perinatal Education, 2004, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1595204/

[viii]Canadian Medical Association Journal, July 2008, http://www.ncbi.nlm.nih.ozgov/pmc/articles/PMC2464482/

[ix]Ronnie Falcao, Vitamin K injection or oral administration, http://www.gentlebirth.org/archives/vitKvgf.html