Wnioski Aleksandra Kotoka

• Tężec to choroba wywoływana przez neurotoksynę wytwarzaną w warunkach beztlenowych przez bakterie Clostridium (zazwyczaj w głębokich ranach kłutych).

• Zachorowalność na tężec w krajach rozwiniętych wynosi kilkadziesiąt osób rocznie. Spadek zachorowalności na tężec osiągnięto przede wszystkim dzięki właściwej obróbce chirurgicznej ran i zastosowaniu środków ekstremalnej profilaktyki tężca, a także zmniejszeniu zakresu prac wykonywanych ręcznie w gospodarstwach rolnych.

• Grupami wysokiego ryzyka są noworodki w krajach rozwijających się, narkomani wstrzykujący sobie narkotyki dożylnie, ofiary ciężkich oparzeń i ludzie w podeszłym wieku.

• Szczepionka przeciw tężcowi wiąże się ze znaczną liczbą powikłań, w tym również ze strony układu nerwowego, a także z reakcjami anafilaktycznymi.

• Zastosowanie nadtlenku wodoru w przypadku powierzchownych urazów, odpowiednio wczes­ne udanie się do lekarza w celu opatrzenia rany i otrzymanie w razie konieczności surowicy przeciw­tężcowej stanowią wystarczającą gwarancję bezpieczeństwa.

• Rodzice pragnący mimo wszystko poddać swe dzieci szczepieniu wyłącznie przeciw tężcowi, powinni pamiętać o istnieniu jednoskładnikowej szczepionki.

• Nie można uznać za rozsądną praktyki medycznej narażającej życie pacjenta na niebezpieczeństwo podczas zabiegu, który prawdopodobnie jest nieskuteczny, po to, by zapobiec chorobie, która prawdopodobnie nigdy się nie wydarzy.