Po epidemii grypy H1N1 w 2009 roku w samej tylko Europie wykryto ponad 1300 przypadków narkolepsji u ludzi zaszczepionych w celu zapobieżenia zachorowaniu. Narkolepsja to zagadkowa choroba układu nerwowego, którą charakteryzują napady niemożliwej do przezwyciężenia senności i nagłego zasypiania w ciągu dnia.

Do niedawna przyczyny powstawania narkolepsji były nieznane, lecz wielu specjalistów sądziło, że u jej podstaw leży niedobór hipokretyny, hormonu regulującego w mózgu zasypianie i przebudzenie. Związek między przypadkami zaburzenia snu i świńską grypą z 2009 roku oraz szczepieniem przeciw temu szczepowi został wykryty w 2013 roku w Chinach, gdzie odnotowano gwałtowny wzrost liczebności przypadków narkolepsji, a nieco później w Europie, gdzie narkolepsja pojawiła się u jednego z 15 tysięcy dzieci, którym podano dawkę szczepionki przeciw grypie Pandemrix, wkrótce po tym wycofanej z produkcji.

Firma produkująca ten preparat (GlaxoSmithKline) była już zmuszona wypłacić niektórym pacjentom i ich rodzinom odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu. Równocześnie niejasne było, jak konkretnie szczepionka mogła wywołać zaburzenia snu. Autorzy artykułu opublikowanego w zeszłym tygodniu na łamach dodatku do czasopisma "Science" na temat medycyny translacyjnej (Science Translational Medicine) przypuszczają, że szczepionka mogła wywołać produkcję przeciwciał będących w stanie wiązać się nie tylko z białkami wirusów, lecz także z receptorami w komórkach mózgu, które biorą udział w regulacji snu. W artykule przekonująco dowiedziono, że Pandermix, którym zaszczepiono ponad 30 milionów Europejczyków, uruchomił reakcję autoimmunologiczną wywołującą narkolepsję u tych, którzy mieli do niej genetyczną skłonność.

W 2013 roku w tym samym czasopiśmie z dziedziny medycyny translacyjnej opublikowano badania naukowców z Uniwersytetu w Stanford, którzy wykryli komórki układu immunologicznego skierowane przeciw hipokretynie występujące wyłącznie u ludzi z narkolepsją. Według danych autorów 98% ludzi cierpiących na narkolepsję jest nosicielami określonego wariantu genu zgodności tkankowej człowieka (HLA), który spotykamy tylko u jednej czwartej populacji, przez co narkolepsja może rozwinąć się u ludzi z genetyczną skłonnością pod wpływem czynnika imitującego hipokretynę, na przykład szczepionki. W 2014 roku ta publikacja została wycofana jako odzwierciedlająca rezultaty niemożliwych do powtórzenia badań. Obecnie fińscy naukowcy pod kierownictwem Outi Vaarala z Uniwersytetu w Helsinkach w eksperymentach in vitro dowiedli, że próbki surowicy pobranej od zaszczepionych pacjentów z narkolepsją wiążą się z komórkami, na których powierzchni znajduje się jeden z receptorów ludzkiej hipokretyny, w 17 przypadkach spośród 20.

Źródło:

Audycja Mariny Astwacaturyan w radiu Echo Moskwy z 5 sierpnia 2015 roku, godzina 11:58.

http://echo.msk.ru/programs/granit/1597818-echo/

Informacje naukowe o odnalezionym powiązaniu (po angielsku):