Autyzm i zaburzenia spektrum autyzmu (ASD) najczęściej występują wśród młodych mieszkańców Minnesoty pochodzenia somalijskiego oraz skupiskach imigrantów w krajach zachodnich. Jeszcze w 2003 roku w Izraelu wśród imigrantów urodzonych w Etiopii nie odnotowano ani jednego przypadku autyzmu.

***

W literaturze medycznej występuje wiele doniesień o znacznym rozprzestrzenieniu autyzmu w skupiskach imigrantów na całym świecie. Najwcześniejszy odnaleziony przeze mnie raport został opublikowany 6 marca 1976 roku w "Australian Medical Journal". Jak donoszą Haper i Williams, wśród tych dzieci w Nowej Południowej Walii, u których przynajmniej jedno z rodziców urodziło się za granicą i jego ojczystym językiem nie był angielski, stosunkowo częściej stawia się diagnozę dziecięcego autyzmu. Autorzy powiązali zmiany zachowania z wpływem otoczenia, trudnościami adaptacyjnymi i trudnościami językowymi, które prowadzą do dekompensacji i tak już podatnego na zranienie dziecka [1].

W owych czasach autyzm był czysto psychicznym zaburzeniem. Dziewięć lat wcześniej Bruno Bettleheim opublikował książkę, która zyskała dużą popularność zatytułowaną „Pusta twierdza: dziecięcy autyzm i narodziny Ja”, w której rozwijał swą smutną i obraźliwą teorię powstania autyzmu w związku z „oziębłą matką”.

Gillberg i Gillberg oświadczyli w 1996 roku, że spośród 55 badanych przez nich trzynastoletnich dzieci z autyzmem, 15 dzieci (27 proc.) urodziło się w rodzinach, „w których przynajmniej jeden rodzic przybył do Szwecji jako imigrant”. W wielu przypadkach chore dziecko było pierwszym urodzonym w Szwecji po przybyciu matki do tego kraju [2].

W 2006 roku Maimburg i Vaeth [3] ogłosili rezultaty przeprowadzonego w Danii badania populacyjnego nad dziecięcym autyzmem przeprowadzonego metodą case-control i oświadczyli, że ryzyko wystąpienia autyzmu dziecięcego wzrasta w przypadku obcego obywatelstwa.

W 2007 roku po drugiej stronie Atlantyku, w Kanadzie, lekarze donosili o analogicznych rezultatach uzyskanych na terenie rozciągającym się od Montrealu do Vancouver i niektórzy z nich skarżyli się na „brak badań ukierunkowanych na poszukiwanie przyczyn” [4].

W tamtym czasie rozmawiałem z kilkorgiem świadomych rodziców w Montrealu i wraz z nimi analizowałem miejscową sytuację. Opowiedzieli mi, że w ciągu wielu lat ojczystym językiem uczniów w szkole w Montrealu był francuski (42 procent), inny język różny od angielskiego (36 procent) i angielski (22 procent), i że większość, jeśli nie wszystkie niemówiące po angielsku dzieci imigrantów, uczęszczały do szkół „francuskich”.

Rodzice twierdzili też, że do francuskich szkół w mieście trafiła znaczna liczba dzieci z autyzmem atypowym i przedłożyli mi dane z 2001/2002 roku szkolnego dostarczone przez szkołę specjalną do Stowarzyszenia Francuskich Szkół w Montrealu. Spośród 185 uczących się w tej francuskiej szkole w wieku od 4 do 13 lat, u 56 dzieci (30,3 proc.) występowała diagnoza atypowego autyzmu.

Te dane demograficzne zilustrowano w poniższej tabeli.

Tabela 1.

Przytoczone dane każą zastanowić się, czy w montrealskich francuskojęzycznych szkołach rozpowszechnienie atypowego autyzmu wśród dzieci imigrantów jest wyższe niż wśród dzieci pochodzenia francusko-kanadyjskiego.

Przyznając rację genetykom, stwierdzam, że haitańskie, arabskie i azjatyckie dzieci różnią się genetycznie od dzieci francuskich. Jednak istotny jest też fakt, że wśród nich są różne modele szczepień. Na przykład w Regionalnym Programie Szczepień w prowincji Quebec [5] mówi się o szczepieniu przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B prowadzonym bezpłatnie wśród dzieci, których rodziny (lub przynajmniej jedno z rodziców) przybyły z regionów endemicznych dla WZW-B. Lista krajów endemicznych dla WZW-B stworzona po tym zaleceniu zawierała oprócz Haiti i Republiki Dominikany 47 krajów leżących na południe od Sahary, 18 krajów azjatyckich, 4 kraje Bliskiego Wschodu, 24 kraje leżące na wyspach Oceanu Spokojnego, 5 krajów z terenów Amazonki.

W „kanadyjskim raporcie o chorobach zakaźnych” z 1 maja 2002 roku mowa jest o tym, że „wśród szczepionek zazwyczaj stosowanych w programach szczepień dzieci do siódmego roku życia, w niektórych jednostkach administracyjnych Kanady, tiomersal zawierała wyłącznie szczepionka przeciw WZW-B” [6].

Całkiem niedawno Agencja Społecznej Służby Zdrowia Kanady doniosła, że „szczepionki przeciw grypie i znaczna część szczepionek przeciw WZW-B to szczepionki wielodawkowe (z jednej butelki wielokrotnie pobiera się preparat – przyp. tłum.) zawierające tiomersal w charakterze konserwantu. Podczas szczepienia dzieci poniżej siódmego roku życia przeciw WZW-B rodzice lub opiekunowie w niektórych prowincjach i na niektórych terenach mogą wybrać szczepionkę bez tiomersalu” [7]. Kanadyjskie zasady federalne dotyczące szczepień [8] działają we wszystkich prowincjach kanadyjskich, włącznie z prowincją Quebec. Część kanadyjskiego podręcznika do szczepień dotyczy wyłącznie „szczepień osób niedawno przybyłych do Kanady”. Dokument ten zawiera następujące zasady:

– Niedawno przybyli imigranci, uciekinierzy i dzieci adoptowane z zagranicy mogą nie być szczepieni lub nie posiadać dokumentów o szczepionkach w związku z warunkami ich życia przed przyjazdem do Kanady lub brakiem szczepionek w krajach ich pochodzenia.

– Należy uznać za wiarygodne wyłącznie pisemne potwierdzenie szczepienia, o ile szczepienia dokonano zgodnie z terminami przypominającymi kanadyjski kalendarz szczepień.

– Pracownicy służby zdrowia w Kanadzie, którzy wykonują badania osób niedawno przybyłych do kraju, powinni uznać ocenę szczepień i ponowne szczepienie za sprawę pierwszorzędnej wagi.

***

Rozdział 341 Aktu z 1996 roku „O nielegalnej imigracji i odpowiedzialności imigrantów” sformułował określone wymagania dotyczące szczepień dla wszystkich osób starających się o Zieloną Kartę w USA. Te wymagania rozciągają się na osoby starające się o uzyskanie zezwolenia na stały pobyt w USA, a także na tych, którzy składają wnioski o wizę imigracyjną w celu wjazdu do USA.

Zgodnie z „nowym kryterium szczepionkowym dla imigrantów w USA” [9] Ośrodek Kontroli Chorób (CDC) w charakterze koniecznych szczepionek wymienia następujące: przeciw śwince, odrze, czerwonce, polio, tężcowi, błonicy, krztuścowi, infekcji pałeczką hemofilną typu B, WZW-A, WZW-B, rotawirusom, meningokokom, pneumokokom, ospie wietrznej i grypie.

Szczepionki przeciw brodawczakowi ludzkiemu (HPV) i półpaścowi zostały wykluczone z listy szczepionek obowiązkowych dla potencjalnych imigrantów w grudniu 2009 roku. Po starannej analizie praktyki szczepień imigrantów w Kanadzie i USA staje się jasne, że:

– oba kraje bardzo poważnie odnoszą się do szczepienia imigrantów,

– imigranci i uciekinierzy z dużym prawdopodobieństwem będą przestrzegać wymagań USA dotyczących szczepień oraz kanadyjskich „zaleceń”,

– szczepienia przeprowadzone w sposób niewłaściwy lub źle udokumentowany będą w razie konieczności powtarzane.

W większości krajów rozwiniętych oraz zachodnich widać, że:

– obecne pokolenie dzieci jest poddawane największej liczbie szczepień, do jakiej dochodziło w historii,

– obecne pokolenie młodych rodziców również jest najlepiej zaszczepionym w historii.

Jest to szczególnie ważne w kontekście dzieci – imigrantów oraz dzieci urodzonych przez imigrantów w Kanadzie, Izraelu i USA.

***

W 2008 roku somalijscy rodzice w Minnesocie przeżyli prawdziwy wstrząs, kiedy zaczęli zauważać nieproporcjonalnie wysoki poziom rozpowszechnienia zaburzeń spektrum autyzmu wśród swych dzieci w porównaniu z innymi dziećmi uczęszczającymi do tych samych placówek przedszkolnych. Jak należało się spodziewać, rodzice ci zadali proste pytanie: „Dlaczego tak się dzieje?”. Mieli nadzieję uzyskać odpowiedź. Sytuacji tej poświęcono wiele uwagi [10] w całym kraju. Każda wzmianka w jakikolwiek sposób związana ze szczepieniem imigrantów natychmiast spotykała się z odpowiedzią, że rozprzestrzenienie zaburzeń autystycznych wśród mnóstwa dzieci somalijskich urodzonych w stanie Minnesota również było znaczne.

24 lipca 2008 roku somalijska tragedia w Minnesocie nadal pozostawała zagadką [11] i Departament Ochrony Zdrowia Minnesoty wciąż „walczył o stworzenie „programu pilotażowego”, mającego na celu ocenę autyzmu wśród całej populacji”. Departament Ochrony Zdrowia oświadczył, że jego niezdolność do oceny sytuacji i przedstawienia dokładnych danych statystycznych na temat autyzmu wśród dzieci-imigrantów, była „częściowo spowodowana przez ustawy ograniczające dostęp do danych szkolnych”.

Departament Edukacji w Minnesocie bez jakichkolwiek problemów oświadczył jednak, że:

Ponad 12 proc. dzieci cierpiących na autyzm, uczestniczących w programach Minneapolis przeznaczonych dla żłobków i przedszkoli zapewnia, że w domu rozmawia w języku somalijskim. Według słów przedstawicieli administracji szkół w Minneapolis ponad 17 proc. dzieci objętych specjalnymi programami edukacyjnymi dla autystów rozmawia w języku somalijskim.

 

Tymczasem posługujący się językiem somalijskim uczniowie stanowili w regionie niemal 6 procent ogólnej liczby dzieci, które uczestniczyły w specjalnych programach edukacyjnych w żłobkach i przedszkolach.

Pracownica sfery szkolnictwa specjalnego w okręgu Minneapolis powiedziała: „Starałam się, by ktoś dostrzegł ten fakt i zwrócił na niego uwagę, ponieważ wygląda on zbyt charakterystycznie (dla Somalijczyków). Należy nauczyć się temu zapobiegać”. Stwierdziła też, że zna jeden blok wielomieszkaniowy w mieście, w którym niemal w każdej rodzinie somalijskiej „jest przynajmniej jedno dziecko autystyczne” i dodała:

„Otrzymują oni więcej szczepionek niż my, i to niekiedy dwukrotnie więcej. Potem szczepi się ich dzieci. W Somalii ludzie przez pokolenia nie otrzymywali tych szczepionek, a następnie nagle podaje się im uderzeniową dawkę szczepionek, najpierw matkom, a potem niemowlętom. Jest to oczywisty problem i sami Somalijczycy zwracali mi na niego uwagę”.

31 marca 2009 roku Departament Służby Zdrowia w Minnesocie opublikował doniesienie „Minnesota i społeczność somalijska – raport z badania” [12]. Wyłącznie jedno zdanie zostało wyróżnione grubym drukiem: „Badanie to nie ma na celu ustalić możliwych przyczyn lub czynników ryzyka zaburzeń spektrum autyzmu”. Kolejny akapit był jedynym w całym dwustronnicowym dokumencie, który wspominał o somalijskich dzieciach:

15 stycznia 2011 roku grupa z Minnesoty mająca na celu zbadanie zagadnienia zaburzeń spektrum autyzmu, w której składzie oprócz przedstawicieli kilku instytucji i organizacji profesjonalnych znalazło się dwóch senatorów i dwóch przedstawicieli stanu, opublikowała wersję roboczą dokumentu [13], w którym na temat somalijskiej tragedii powiedziano: „Raport Ministerstwa Zdrowia Minnesoty i Ośrodka Kontroli Chorób wykazał, że oficjalna liczba somalijskich dzieci amerykańskich uczących się w państwowych szkołach Minnesoty jest siedem razy wyższa”.

***

Paradoks izraelski

Jeśli ktoś nie zna bardzo smutnej historii Żydów w Etiopii, mogę zaproponować świetny przegląd „Historia Żydów etiopskich” [14].

Na stronie 2 tego przeglądu znajdują się informacje mające niezwykłe znaczenie dla niniejszych rozważań.

Jest mało prawdopodobne, by szczepionki lub lekarstwa docierały do ubogich Żydów etiopskich, którzy przez wiele lat byli odizolowani, mieszkali w fatalnych warunkach i oczekiwali potajemnej ewakuacji do Izraela pod osłoną nocy. Oczywiście zatroskani ich losem ratownicy nie byli w stanie zadbać o to, by tym Żydom podać szczepionki i wystawić zaświadczenia potwierdzone pieczątką.

Z drugiej strony rząd oraz organizacje społeczne opiekujące się uchodźcami przez pierwszy miesiąc ich pobytu w Izraelu musieli wiele uczynić w celu leczenia chorych, poprawy zdrowia i dożywiania uchodźców, zapewnienia im koniecznego wsparcia psychologicznego i ogólnej adaptacji. Szczepionkowy status uchodźców nie stanowił rzecz jasna priorytetu. Ci nowi obywatele najprawdopodobniej przeżyli wszystkie choroby zakaźne, przeciw którym w Izraelu były szczepionki.

***

Niedawno natknąłem się na izraelski „przegląd dokumentów” przeprowadzony przez Kamera i Zohara, opublikowany w 2003 roku. Opracowanie to dziwnym trafem wcześniej umykało mojej uwadze. Autorzy przeanalizowali izraelski rejestr państwowy zawierający 1004 żydowskich dzieci, którym postawiono diagnozę atypowego autyzmu. Raportem nie zostały objęte dzieci arabskie.

Autorzy rozpatrzyli też odpowiednie dane, które można uzyskać w Izraelskim Państwowym Biurze Statystycznym, i odkryli, że dzieci żydowskie urodzone w latach 1983–1997 i mieszkające w tym czasie w Izraelu, należały do jednej z czterech grup:

Grupa 1: rdzenni Żydzi nieetiopskiego pochodzenia: 1 198 300

Grupa 2: rdzenni Żydzi pochodzenia etiopskiego: 15 600

Grupa 3: imigranci pochodzenia nieetiopskiego: 110 300

Grupa 4: dzieci urodzone w Etiopii: 11 800

Dane o rozprzestrzenieniu atypowego autyzmu w tych grupach przytoczono w tabeli 2.

Tabela 2.

Występowały znaczne różnice w rozprzestrzenieniu atypowego autyzmu wśród dzieci urodzonych w Izraelu i wśród dzieci będących imigrantami. Jednak w odróżnieniu od sytuacji w Kanadzie i w USA, rozprzestrzenienie atypowego autyzmu wśród pierwszego pokolenia etiopskich dzieci w Izraelu w tym czasie oceniano jako 0 na 10 000, podczas gdy wśród dzieci etiopskiego pochodzenia, urodzonych w Izraelu, wskaźnik rozprzestrzenienia wynosił 9 na 10 000.

Nie chcę się powtarzać, ale u ani jednego dziecka – imigranta urodzonego w Etiopii, spośród 11 800 mieszkających w tym czasie w Izraelu, nie było diagnozy atypowego autyzmu. Wśród dzieci – rdzennych Żydów rozprzestrzenienie atypowego autyzmu było wyższe niż wśród dzieci urodzonych poza Izraelem. Wśród dzieci, które urodziły się w Izraelu, u tych, które urodziły się w rodzinach nieetiopskich, rozprzestrzenienie atypowego autyzmu było wyższe w porównaniu z dziećmi, których rodzice byli Etiopczykami.

Genetyczna odporność Etiopczyków na autyzm jest mało prawdopodobna, ponieważ:

1. Autyzm występuje w Etiopii.

2. U dzieci pochodzenia etiopskiego urodzonych w Izraelu występuje autyzm.

Niełatwo wytłumaczyć wszystkie aspekty tego paradoksu.

Przypuszczam, że żydowscy imigranci etiopscy w Izraelu, zarówno dzieci, jak i dorośli, prawdopodobnie nie otrzymali szczepionek w wiejskich regionach Etiopii, w których mieszkali. Ich emigracja była pospieszna, odbywała się w tajemnicy i pod osłoną nocy, w odróżnieniu od uciekinierów somalijskich, którzy dość długo oczekiwali na wyjazd do USA, pozostając w obozach dla uchodźców, w których rzecz jasna podawano im szczepionki.

Oprócz tego etiopskie dzieci mogły być starsze, kiedy zaczęły otrzymywać szczepionki w Izraelu.

Grupa 3. zawiera dzieci nieetiopskiego pochodzenia, które przyjechały do Izraela w latach dziewięćdziesiątych. Wśród tych dzieci było więcej przypadków atypowego autyzmu niż wśród dzieci pochodzenia etiopskiego, lecz mniej niż wśród rdzennych Żydów. Prawdopodobnym wytłumaczeniem może być to, że wielu, jeśli nie wszyscy z tej grupy, przybyli z krajów dawnego ZSRR, w których programy szczepień przewidywały mniej szczepionek w porównaniu z programami izraelskimi.

Wnioski

Trwa bezlitosny atak na doktora Andrew Wakefielda i na każdego, kto ośmieli się powiedzieć, że związek między szczepionkami i autyzmem nie został jeszcze w należyty sposób wykluczony. Najwyraźniej Ośrodek Kontroli Chorób i jego zwolennicy nigdy nie przeprowadzili i nigdy nie zaproponują przeprowadzenia badań porównujących zaszczepionych z niezaszczepionymi, co stanowi jedyny sposób na wykluczenie takiego związku. Staranne rozważenie tego zagadnienia wymaga uwagi poświęconej zaświadczeniu o szczepieniu dziecka i matki. W niniejszym artykule wykazałem, że w niektórych krajach zachodnich autyzm i zaburzenia spektrum autyzmu są bardziej rozpowszechnione wśród imigrantów. Fakt, że takich zaburzeń nie odnotowano wśród izraelskich dzieci urodzonych w Etiopii, które najwyraźniej szczepiono w inny sposób, mówi sam za siebie. Warto też odnotować fakt, że dzieci urodzone w Izraelu, których matki miały etiopskie pochodzenie (których profil szczepionkowy być może był różny), ze stosunkowo mniejszym prawdopodobieństwem otrzymają diagnozę nietypowego autyzmu niż dzieci urodzone przez nieetiopskie i izraelskie matki.

Niniejszy artykuł zbliża się do badania porównawczego niezaszczepionych i zaszczepionych, na ile to możliwe bez przeprowadzenia takiego badania, i brak przypadków atypowego autyzmu wśród izraelskich dzieci urodzonych w Etiopii powinien dość przekonująco wskazywać na to, że ta kwestia nie została rozwiązana, jak niektórzy chcieliby nam wmówić.

Źródła:

1. Haper J, Williams S. Infantile autism: the incidence of national groups in a New South Wales survey. Med J Aust. 1976 Mar 6;1(10):299-301.

2. Gillberg IC, Gillberg C. Autism in immigrants: a population-based study from Swedish rural and urban areas. J Intellect Disabil Res. 1996 Feb;40 ( Pt 1):24-31.

3. Maimburg RD, Vaeth M. Perinatal risk factors and infantile autism. Acta Psychiatr Scand. 2006 Oct;114(4):257-64.

4. http://www.cbc.ca/health/story/2007/06/06/autism-immigrants.html Accessed 01/14/11

5. http://www.santepub-mtl.qc.ca/mdprevention/fiches/immunisation/paysendemiciteVHB.pdf Accessed 01/15/11

6. http://dsp-psd.pwgsc.gc.ca/Collection/H12-21-28-9.pdf Accessed 01/19/11

7. http://www.phac-aspc.gc.ca/im/q_a_thimerosal-eng.php Accessed 01/19/11

8. http://www.phac-aspc.gc.ca/publicat/cig-gci/p03-11-eng.php Accessed 01/11/11

9. http://www.cdc.gov/immigrantrefugeehealth/laws-regs/vaccination-immigration/revised-vaccination-immigration-faq.html#whatvaccines Accessed 01/11/11

10. http://www.nytimes.com/2009/04/01/health/01autism.html Accessed 01/16/11

11.http://www.minnpost.com/stories/2008/07/24/2687/a_mysterious_connection_autism_and_minneapolis_somali_children Accessed 01/17/11

12. http://www.health.state.mn.us/ommh/projects/autism/reportfs090331.pdf Accessed 01/17/11

13. http://archive.leg.state.mn.us/docs/2011/mandated/110065.pdf Accessed 01/17/11

14. http://www.jewishfederations.org/page.aspx?id=791&page=1 Accessed 01/17/11

15. Kamer A, Zohar AH, Youngmann R, Diamond GW, Inbar D, Senecky Y. A prevalence estimate of pervasive developmental disorder among Immigrants to Israel and Israeli natives. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 2004 Feb;39(2):141-5.

Źródło:

http://www.vaccinationnews.org/20110121AutismVaccinationImmigrantsYazbakFE